Yasunari Kavabata - Nar
Yasunari Kavabata
4 avqust 1899-cu ildə doğulub, 6 aprel 1972-ci
ildə qazla intihar edərək ölmüşdür. Dəyərli yapon roman yazıçılarından biridir.
Həssaslığa meyilli sadə yazı tərzi ilə, Yaponiyaya ilk ədəbiyyat üzrə Nobel
mükafatını gətirmişdir. Ən vacib əsərlərindən bəziləri “İzu rəqqası”(1926) və
“Qardan ölkə”dir (1934). “Qardan ölkə” əsirini 12 ilə tamamlamışdır. Tokio
İmperatorluq Universitetində oxumuş, jurnalist olaraq işləmişdir. İkinci Dünya
müharibəsində qanlı döyüşlərə daxil olmağı rədd etmişdir. Müharibə şəraitinin təsirləri
yazılarında hiss olunmaqdadır. Intiharı ilə bağlı bir çox fərziyyələr irəli
sürülür, lakin, hər hansı bir məktub və ya qeyd qoymadığı üçün, dəqiq səbəb
bilinmir.
Nar
Həmin gecəki güclü küləkdən nar ağacı yarpaqlarını
tökmüşdü. Yarpaqlar, gövdənin ətrafında dairə halında sərilmişdi. Kimiko səhər ağacı çılpaq görəndə təəccübləndi
və dairənin qüsursuzluğu onun marağına səbəb oldu. O, küləyin onu dağıtmasını
gözləyərdi.Orada yaxşısından bir nar var idi, ağacda
qalmışdı.
- Bir bura gəl, buna bax,- deyə, o, anasına səsləndi.
- Yadımdan çıxmışdı.
Anası ağaca nəzər salıb,
mətbəxə qayıtdı. Bu,
Kimikoya onların tənhalıqlarını düşündürdü. Nar, eyvandan yalnız və unudulmuş
görünürdü. Iki həftə, ya da daha əvvəl onun 7 yaşlı bacısı oğlu ziyarətə gəlmişdi
və tezcə narın fərqinə varmışdı. Ağaca dırmaşmışdı. Kimiko, həyatda var
olduğunu hiss etmişdi.
- Bir irisi ağacın başında var,- deyə, eyvana,
Kimikoya səsləndi.
- Amma, mən
onu dərsəm, aşağı düşə bilməyəcəm.
Bu doğru
idi. Iki əlin narla dolu aşağı düşmək heç də asand deyildi. Kimiko gülümsədi.
Uşaq sevimli idi.
O, gələnədək
ev narı unutmuşdu. Bu ana qədər onlar, onu yenə unutmuşdular.
Onda yarpaqlar meyvəni gizlətmişdi. Indi isə, o açıq səmada bərq vururdu. Orada meyvənin
müqaviməti və gövdənin ətrafında yarpaqlardan dairə var idi. Kimiko gedib,
bambu çubuğu ilə onu yerə saldı.
Görünür, elə
yetişmiş idi ki, dənələr qabığı açılmağa məcbur etmişdi. Dənələr, Kimiko onu
eyvana qoyanda günaş işığında parlayırdılar və sanki, günəşin şuaları onların
içindən keçirdi. O,
günahkarmış kimi hiss etdi.
Yuxarıda
hardasa saat onda tikiş ilə məşğul olanda Keikiçinin səsini eşitdi. Qapı bağlı
olduğuna görə, yəqin səsi baxçanın ətrafından gəlirdi. Səsində təlaş var idi.
- Kimiko,
Kimiko! - anası səsləndi. - Keikiçi gəlib.
Kimiko iynəsinə
işinini bitirməyə icazə verdi. Onu yenə iynə yastıqcasına sancdı.
- Kimiko
deyirdi ki, getməmişdən əvvəl necə də səni yenidən görmək istəyirdi.
Keikiçi
müharibəyə gedirdi.
- Amma, biz çətin ki, dəvətsiz səni görməyə gələ biləydik və
sən də gəlmədin. Yaxşı ki, bu gün gəldin.
O, Keikiçidən
nahara qalmağını istədi, amma o, tələsirdi.
- Yaxşı, heç
olmasa nar götür. Özümüz yetişdirmişik.
ana, yenə Kumikonu çağırdı.
Keikiçi, Kimikonu gözləri ilə qarşıladı, sanki
onun aşağı enməsini gözləməkdən artığını edə biləcəkmiş kimi. O, pilləkənlərdə
dayandı.
İsti
bir şey gözlərinə gəldi və nar ovuclarından düşdü.
Bir-birlərinə baxdılar və gülümsədilər.
Kimiko,
gülümsədiyinin fərqinə varanda qızardı. Keikiçi, eyvana qalxdı.
- zünə yaxşı
bax, Kimiko.”
-Sən də.
O, artıq
arxasını dönüb, onunla vidalaşmışdı.
Kimiko, o
getdikdən sonra arxasınca baxça qapısına baxdı.
-O, yaman tələsirdi,-dedi, anası. -Bu da lap əla nardır.
Keikiçi,
onu eyvanda qoymuşdu.
Görünür, o, gözlərinə isti bir şey gəldiyində əlindən
saldığında, onu parçalamağa başlayıbmış. O, tam iki yerə bölə bilməmişdi. Səpələnmiş
dənələri ilə yerdə idi.
Anası, mətbəxə
aparıb yudu və Kimikoya verdi.
Kimiko,
qaşlarını çatıb geri çekildi və sonra, bir daha qızarıb, çaşqın halda narı
götürdü. Keikiçi kənarından
bir neçə dənə götürübmüş kimi görünürdü. Anası ona
baxdığından, Kimikonun yeməyi rədd etməsi qəribə görünərdi. Laqeytcəsinə içini dişlədi. Turşluq ağzını
doldurdu. Kimiko, içinə dolan bir növ kədərli xoşbəxtlik hiss etdi.
Anası,
etinasız halda ayağa qalxdı. O, güzgüyə tərəf gedib, oturdu.
-Sən bir saçıma
bax. Mən Keikiçi ilə bu süpürgəyə oxşar saçla vidalaşdım.
Kimiko, saçını daramağını eşidirdi.
-“Atan öləndə,-anası, sakitcə dedi. -Saçımı
daramaqdan qorxurdum. Saçımı daradığım vaxt,
nə etdiyimi unuda bilərdim. Özümə gələndə, sanki atan burda mənim bitirməyimi
gözləyirmiş kimi idi.
Kimiko, anasının atasının boşqabında qalanları
yemə vərdişini xatırladı.O, nəyinsə
onu çəkdiyini hiss etdi, xoşbəxtlik hissi ona ağlamağı istətdi. Anası, yəqin
ki, tullamaq istəmədiyi üçün narı ona vermişdi. Təkcə buna görə. Heç nəyi
tullamamaq vərdiş halını almışdı.
Öz xoşbəxtliyi
ilə birlikdə, Kimiko, anasının qarşısında utandığını hiss etdi.
O, düşündü
ki, vidalaşmadansa, Keikiçinin xəbərdar
olması daha yaxşı olardı və beləcə, Kimiko, istənilən qədər onun geri
qayıtmağını gözləyə bilərdi.
Anasına tərəf
baxdı. Günəş onun qarşısında oturduğu aynanın arxasındaki kağız qapıdan
batırdı.
Kimiko,
sanki dizlərinin üstündəki nardan dişləməyə qorxurdu.
Hiç yorum yok: