Tanrının ilk qurbanı
İlk
qurban
Nu-An səhərin ilk şəfəqləri ipək pərdələrdən süzülüb
otağı aydınlatmamış oyandı. Gözləri
qaranlığa öyrəşənədək yatağından qalxmadı. Ömründə birinci dəfə idi ki, bu qədər
rahat yatmışdı və bunu mümkün olduqca uzatmaq istəyirdi. Axır ki, qarşıda onu
gözləyən mərasimi yadına salıb dikəldi. Həmin andaca otağın qaranlıq künclərindən
yarıçılpaq, ancaq məhrəm yerlərini örtmüş qullar çıxdı. Nu-Anı ehtiyatla
qaldırıb cəld qızıl ləyənin yanına gətirdilər. Üstü zərif işləməli qızıl küzədən
ilıq süd töküb birinci ayaqlarını, sonra isə bütün bədənini yudular. Təzə südün
ətri Nu-Anı iştaha gətirsə də, bir söz demədi. Qulların yumşaq məhraba ilə bədənini
qurulayıb, zərif parçadan tikilmiş, qızılı və gümüşü saplarla işlənmiş libası əyninə
keçirmələrinə icazə verdi. Bir göz qırpımında qızıl ləyəni gümüş sini əvəzlədi.
Süfrədə Nu-Anın arzulaya biləcəyi hər cür nemət var idi: ocaqda bişmiş quş əti,
qurudulmuş və şirin meyvələrlə qovrulmuş keçi əti, təzə qaymaq, giləmeyvə, bal,
adamın ağzını sulandıran, ləzzətli buğ çıxan qarğıdalı çörəyi, bütöv bişirilmiş
balıq və daha nələr... Nu-An isə nəfsinə hakim oldu. Çörəkdən bir tikə kəsib
gümüş qədəhdəki süddə islatdı. Yumşaq çörəyi ağır-ağır ağzında gəvələdi. Yarım
qədəh sərin su içib, süfrədən qalxdı. Qullar cəld süfrəni yığışdırdılar. Nu-Anı
qızıl işləməli döşəkçədə oturdub, bədənini ətirli yağlarla ovmağa başladılar.
Otağın isti və insana rahatlıq verən havası, dərisinin hər məsaməsinə diqqətlə
yeridilən ətirli yağlar onu xumarlandırmağa başladı.
Gözlərini açanda Günəşin şuaları bəbəklərinə
sancıldı. Ağrıdan üzünü qırışdırıb, gözlərini möhkəmcə yumdu. Əlini sipər edi,
üzünü yenidən turşutdu. Birdən nə üçün burada olduğunu xatırlayıb cəld ayağa
qalxdı. Yox, gecikə bilməzdi. Onu gözləyirdilər. Özü də illərdir bunu gözləyirdi.
Adi adamlara nadirən verilən bu şərəfi əldən qaçıra bilməzdi. Yox, axı, o, nə sərkərdə
idi, nə də əsilzadə. Heç evinin sütunları qızıldan olan tacir də deyildi. Nəinki
özünə və ailəsinə, bütün şəhər ahalisinə şərəf və uğur gətirəcək mərasimə gecikə
bilməzdi. Gözlərindən yaş axa-axa Günəşə baxdı. Sürətlə döyünən ürəyi birdən
yavaşladı, bədənini rahatlıq hissi çuğladı. Günəş təpədə deyildi - hələ vaxt
var idi.
Pərdələri açan qullar bir anda gözdən itdilər. Əvəzinə
Nu-Anın çılpaq bədəninə zərif parçadan tikilmiş əba geyindirən başqa qullar gəldi.
Digərlərindən fərqli olaraq onlar paltar geyinmişdilər. Hərəsi Nu-Anın bir
qolundan tutub özləri ilə apardılar. Məbəd uzaqda deyildi. Çadırdan çıxan kimi
məbədin ilk pillələri ilə rastlaşdı. Ayağını ilk pilləyə qoyan kimi sürətini
artırmağa çalışdı – Günəş hər an təpədə ola bilərdi. Qollarından yapışmış
qullar onun sürətini yavaşlatdılar. Üzlərində heç bir ifadə yox idi, amma Nu-An
anladı ki, tələsmirlər və onun tələsməyini də istəmirlər. İtaətkarlıqla boyun əydi
və addımlarını onların sürətinə uyğunlaşdırdı. Hər addımda daha yavaş hərəkət
edirdilər. Nu-An çox keçmədən bunun səbəbini anladı.
İnsanlar. Məbədin dörd tərəfi insan izdihamı ilə
çevrili idi və daha qabağa gəlib Nu-Ana yaxından baxmağa can atırdılar. Nu-An
çevrilmədən ailəsini, ya da tanıdığı kimisə görmək ümidi gözucu izdihamı süzdü.
Tanış üzə rast gəlmədi. Həyəcandan və yüksəklikdən gözü qaralmağa başlayırdı.
Budur, artıq sonuncu pillədədir. Bir an kahinin işıldayan qızıl dəbilqəsi gözünə
sataşdı. Ürəyi fərəh və qürurla doldu. Son ana qədər qorxurdu ki, kahinlər səhv
etdiklərini, onun lazımi ulduzun altında doğulmadığını, əvəzinə başqasını seçdiklərini
elan edərlər. Amma burdadır və Günəş az qala zenitdədir
Kahinlə qarşılaşdıqda bütün gücünü dodaqlarının
qaçmaması üçün sərf etdi. Bədəninin hər hüceyrəsi sevinc nərələri atanda ciddi
qalmaq çətin idi. Hər iki yanında bürüncdən tökülmüş heykəllər kimi ifadəsiz və
dimdik dayanan qulları təqlid etməyə çalışdı. Çiyinlərini arxaya verdi, başını
qaldırdı və kahinin tünd qırmızı boya ilə sürmələnmiş gözlərinə baxdı. Kahin də
öz növbəsində başını razılıqla yelləyib, biləyindən tutub əlini qaldırdı. Məbədin
ətrafında az qala bir-birinin üstünə çıxan camaata göstərib, ancaq özünə və səmalara
aydın olan dildə bir neçə söz dedi. İzdihamdan anlaşılmaz gurultu yüksəldi.
Nu-An hər kəsin nə dediyini eşitmirdi, amma ümumi sevinc ab-havasını duyurdu. Çadırdan çıxandan bəri ilk dəfə özünə
gülümsəməyə icazə verdi – hər kəsin son ümidi olmaq xoşuna gəlmişdi.
Qulların onu qızılı taxta tərəf dartmasıyla özünə gəldi.
Bu dəfə də itəatkarlıqla onları izlədi, amma təəccüblə yerimək əvəzinə
ayaqlarını sürüdüyünün fərqinə vardı. Ürəyində heç kəsin bunu görməməsi üçün
dua etdi. Necə böyük utanc olardı! Ailəsi, xələfləri hansı üzlə camaat arasına
çıxardı, məclislərdə iştirak edərdi?! Yox, buna imkan verə bilməzdi. Az qala
qulların əllərindən dartınaraq çıxıb taxta uzandı. Qulların üzündə ilk dəfə
gördüyü narazılıqdan düzgün eləmədiyini anladı, amma dodağının altında nəsə
mızıldanan kahin heç nəyin fərqinə varmamışdı. Bir qul ayaqlarından, digəri də əllərindən
yapışıb onu qızıldan taxta pərçimlədilər. Əlini, ayağını elə bərk sıxırdılar
ki, elə bil durub qaçacaqdı. Yox, bunu əsla etməzdi. Bu gün dəyərsiz həyatındakı
ən şərəfli gün idi...
Gözləri qeyri-iradi başının üstündə şəfəq saçan günəşə
sancıldı. Aylardır oradaydı və heç getmək niyyətində deyildi. Onun ucbatından
Nu-An, ailəsi, bütün şəhər böyük aclıq çəkirdi. Kahin, qızıl kasadakı qırmızı
maye ilə çılpaq sinəsinə simvollar çəkən zaman, onun ürəyi günəşə qarşı olan
nifrətlə dolub-daşırdı artıq. Qarnına, sinəsinə çəkilən simvollar elə həmin
andaca qızmar Günəşin şuaları altında buxarlaşmağa, Nu-Ana narahatlıq verməyə
başladı. Ax, o, Günəşə necə də nifrət edirdi! Həm nifrət edir, həm də
qorxurdu...
Kahin, qızıldan dəstəyə kobud iplərlə bağlanmış
üstündə qırmızı ləkələr olan daşdan ibarət baltasını havaya qaldıranda isə,
Nu-An nifrət etdiyi şeyin günəş yox, bu adət olduğunu anladı. Və qorxduğu... Artıq heç nə - nə ailəsinin şərəfi, nə
aclıqdan qırılan şəhər əhalisi, nə də səma vecinə deyildi. Yerində qurcuxmağa,
qulların dəmirdən möhkəm pəncələrindən qurtulmağa çalışdı. İllərdir buna öyrəncəli
olan qulların üzündə tük də tərpənmədi. Baltanın havada şığıyıb kəlləsinə enənə
qədər keçən qısa müddətdə bircə şeyi fikirləşməyə vaxt tapdı: ölmək istəmirdi.
Yaxından baxılanda bayram libaslarının altından
sümüyü çıxmış qolları, gözlərinin ətrafı qara halqalarla dairələnmiş arıq üzləri
görünən camaatdan bu ölüvay hallarına yaraşmayan güclü sevinc nidası qopdu...
Kahin qanlı baltanı başı üzərinə qaldırıb zəfər ədası
ilə bağırdı. Onun səsinə yerdəki izdiham daha böyük uğultuyla cavab verdi.
Qullar Nu-Anın cansız bədənini taxtdan yığışdıranda insanlar bir-bir evlərinə dağılışmağa
başladılar. Budur, artıq mümkün hər şey edilmişdi. Kasıb evlərinə, acından tərpənə
bilməyən uşaqlarının yanına rahat, fərəhlə qayıda bilərdilər. Onlar hər şeyi
etdilər, artıq səmanın mərhəmətinə ümid etmək qalır...
Kahin qulların köməkliyi ilə məbədin yaxınlığındakı
evinə qayıtdı. Baltanı ehtiramla evinin ən gözəl güşəsindəki yerinə yerləşdirib,
qulların əvvəlcədən hazırladıqları süfrəyə əyləşdi. Qullar cəld ləyənlə su gətirib
kahinin qanlı əllərini və qan sıçramış üzünü yudular. Artıq təmiz olmasına
baxmayaraq təzə qanın iyi burnundan getmirdi. Bunun səbəbi hələ də üstündə
qurumamış bir-iki damla qan süzülən balta olduğunu bilirdi. Birinci dəfə
deyildi, buna öyrəşmişdi, amma yenə də iş bitəndən – səmaların istəyini yerinə
gətirəndən sonra baltaya baxmamağa çalışırdı. Baltanın üzərindəki qan əsla tam
qurumağa fürsət tapmırdı. Kahin bala batırılmış isti qarğıdalı çörəyini ağzında
gəvələyə-gəvələyə baltanın tökdüyü ilk qanın izinin gedib-getmədiyini
düşündü... O, bir neçə saniyə sonra ocaqda bişmiş quşu əli ilə parçalayırdı.
***
Didilmiş kürkü bədəninin çox az hissəsini örtən adam
boynunda müxtəlif heyvanların sümükləri asılan iri gövdənin qızardılmış çöl
siçovulunu gəmirməyinə acgözlüklə tamaşa edirdi. Aylardır yağış yağmırdı, otlar
qurumuşdu və heyvanların hamısı daha yaşıl otların olduğu yerlərə köç eləmişdi.
Meyvə ağacları yarpaqlarını bükmüş, giləmeyvə kollarının demək olar, hamısı
qurumuşdu. Quraq və bəhərsiz torpaqda yaşamağa davam edən canlılardan ikisi də bu
mağaranın sakinləri idilər və sakinlərdən biri günlərdən bəri ovladıqları yeganə
siçovulu ləzzətlə mədəsinə ötürürdü. Yarıçılpaq adam daha baxmaq istəməyib
başını çevirdi. Amma ağız marçıltısına qulağını bağlaya bilmədi. Gözücu həmin
adama, əlindəki tikəyə və yanındakı yarı-gəmirilmiş sümüklərə baxdı. Ağlından
keçən fikrin dəhşəti ilə özü də diksindi. Yox, qorxmurdu. Ən azından fınxırıb,
tikəni parçalamağa çalışdıqca boynundakı sümükləri şaqqıldayan adamdan və onun
ayaqlarının dibində yatan, ağac budağına kol-kosla bağlanmış daşdan ibarət baltasından
qorxmurdu. Qorxduğu şey elə həmin adamın boynundakı sümüklər idi – bu işarə
idi. Ancaq səma ilə danışan adamların boynundan sümük asılırdı və bu an
heyvanları, bitkiləri – bütün yeməklərini alovlu şuaları ilə qaçıran dəhşətli
günəşlə, qorxudan bağrı yarılmadan danışan adamdan qorxmaq lazım idi. Bunu
bilirdi, amma heyvani qorxusuna ondan daha güclü hiss qalib gəlirdi: aclıq.
Özü də bilmədi nə vaxt sürünə-sürünə göylərlə
danışan adama yaxınlaşdı. Cəld hərəkətlə üstündə ət qalmış sümüklərdən birini
qapıb götürüldü. Elə həmin andaca buna
peşman olmuşdu. Yerindən götürüldü. Qaçırdı, var gücü ilə qaçırdı. Artıq itirəcək
heç nəyi qalmadığını, qayıdacaq yuvası olmadığı bildiyi üçün hara gəldi
qaçırdı. Arxasınca gələn vəhşi çığırtılar yaxınlaşırdı. Aclıq və təpədə olan
günəşin haldan saldığı bədəni sürətini saxlaya bilmirdi. Dili ağzından çıxmış,
ürəyi dəli kimi döyünürdü. Qaça bilməyəcəyini başa düşəndə sümüyü sinəsinə
sıxıb olan-qalan gücü ilə irəli sıçradı. Özünü quruyub cadar-cadar olmuş
torpağın üstünə atıb bir az yumalandı. Çığırtılar yaxınlaşdı, başına
yığımışdılar. Göylərlə danışan adam qarnından təpiklə vurdu. Əyilib, əlindən
sümüyü dartıb çıxarmağa çalışdı. O, buraxmaq istəmirdi. Göylərlə danışan adam
var gücü ilə çəkişdirsə də sümüyü ala bilmədi. Buna qəzəblənib bərkdən qiyyə çəkdi
və əlindəki baltanı havaya qaldırdı.Bu vaxt gözlərini qamaşdıran günəşin üzərini
qara buludlar örtdü və üzərinə şığıyan baltanı görə bilmədi. Sümüyü sinəsinə bərk-bərk
sıxdı...
Göylərlə danışan adam cansız bədənin əlindən sümüyü
dartıb çıxardı. Qanlı baltasını göyə qaldırıb qiyyə çəkdi. Onun və ölünün
başına yığışan səfillərə qəzəbli baxışlarıyla meydan oxudu. Hər kəs baxışlarını
qaçırdı. Bu təslimiyyəti qəbul etdi, baltasını bir də göyə qaldırıb çığırdı.
Bir damla qan baltadan yerə süzülüb torpağı islatdı. Ardınca biri də və biri də...
Hamı yerindəcə donub göydən yerə yağan damlalara, göy
otlara, üstü şirəli meyvələrlə dolu budaqlara, qarıldayan quşlara, bol otdan
yiyib kökələn, nəşəylə ətrafda qaçışan heyvan sürülərinə baxırdı. Səfillər
sevinclə çığırışıb, atılıb düşməyə başlayanda göylərlə danışan adam özünə gəldi.
Hə, yağış yağırdı. Xilas olmuşdular. O, qəbiləni xilas etmişdi.
Baltasını göyə qaldırdı, ancaq özünə və səmalara
aydın olan dildə qiyyə çəkdi...
Cəmilə
MƏMMƏDLİ
Hiç yorum yok: